Rekrutacja trwa - zgłoś się do 20 stycznia za pomocą formularza rekrutacyjnego!

Głównym celem programu „Solidarna Szkoła” jest kształtowanie postaw solidarności i współodpowiedzialności oraz zaangażowanie społeczności szkolnej w działania na rzecz tych wartości, jak również edukacja na temat historii ruchu Solidarność.  

Cele szczegółowe:

• Wyposażenie nauczycieli i nauczycielek  w wiedzę i umiejętności, które pomogą im realizować założenia programu i przyczynią się do ich rozwoju zawodowego. Upowszechnianie aktywizujących metod i dobrych praktyk z zakresu edukacji historycznej i obywatelskiej.
• Kształtowanie w uczniach i uczennicach tożsamości historycznej poprzez edukację obywatelską dot. etapów budowania i umacniania demokracji w Polsce współczesnej z położeniem nacisku na historię ruchu „Solidarności”.
• Kształtowanie w uczniach i uczennicach wrażliwości na potrzeby i wyzwania stojące przed społecznością lokalną oraz ich globalny kontekst.

W tym roku program Solidarna Szkoła w najbliższym czasie zamieni się w Solidarną Szkołę w Akcji i będzie promował krótkoterminowe działania związane z szeroko pojętym tematem solidarności, wartości europejskich i transformacji ustrojowej. Działania te w założeniu powinny mieć wpływ na środowisko lokalne i jednocześnie odnosić się do sytuacji globalnej (ogólnopolskiej i ogólnoeuropejskiej).

Dla kogo jest program?

Dla szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych. Szkołę do programu zgłasza nauczyleci/ka, który/a będą realizować działania w zespole. Program angażuje całą społeczność szkolną – uczniów/uczennice, nauczycieli/nauczycielki, pracowników/pracowniczki szkoły, rodziców. 

Idea programu

Działania podejmowane w programie dostarczą uczniom i uczennicom wiedzę na temat przemian demokratycznych w Polsce i Europie drugiej połowy XX wieku, będą kształtować u nich poczucie współodpowiedzialności za umacnianie tego dziedzictwa oraz motywować ich do zaangażowania się na rzecz solidarności. W ramach programu uczniowie i uczennice poznają swoją społeczność lokalną: prowadzą wywiady z przedstawicielami lokalnych instytucji dokumentujących współczesną historię oraz lokalnymi bohaterami uczestniczącymi w budowaniu demokracji, wspólnie z nauczycielami i nauczycielkami organizują lekcje obywatelskie, opracowują solidarnościowe trasy edukacyjne, wirtualne archiwa, gry miejskie o tematyce solidarnościowej, fotoreportaże itp.

W programie odwołujemy się do lokalnych problemów, ale również rozmawiamy o tym, jak być solidarnym z mieszkańcami i mieszkankami regionów o szczególnie trudnej sytuacji politycznej i społecznej. W programie zachęcamy społeczności szkolne, aby wybrały własny cel, stworzyły i zrealizowały krok po kroku uczniowskie działania, dzięki którym młodzi ludzie uczą się solidarności, współpracując przy tym z nauczycielami i nauczycielkami, rodzicami, dyrektorem/dyrektorką, pracownikami i pracowniczkami szkoły i społecznością lokalną.

Szkoły biorące udział w programie mogą starać się o przyznanie im certyfikatu Solidarnej Szkoły. Warunkiem otrzymania certyfikatu jest spełnienie kryteriów podstawowych i co najmniej 5 kryteriów dodatkowych, których opis znajduje się poniżej.

Działania w programie

Szkoły przystępujące do programu w pierwszej kolejności starają się wprowadzić edukację solidarnościową jako stały element działań szkoły oraz stworzyć harmonogram działań dotyczących solidarności w danym roku szkolnym. 

To, w jakim stopniu szkoła zaangażuje się w tegoroczny program Solidarnej Szkoły, zależy od niej samej.

By uzyskać certyfikat Solidarnej Szkoły jednak należy wykazać:

1. Udział w co najmniej trzech akcjach tematycznych.
2. Realizację co najmniej dwóch zajęć lekcyjnych poświęconych transformacji ustrojowej w Polsce i w Europie w oparciu o udostępnione przez CEO materiały i scenariusze.
3.  Realizację solidarnościowego projektu wykraczającego poza szkolną społeczność.
4. Podzielenie się swoimi doświadczeniami i pracami w ramach Wirtualnego Muzeum Solidarności.

Kryteria akcji tematycznych:

Nauczyciele/ki mogą wybrać dowolne z proponowanych przez nas akcji tematycznych lub stworzyć własne scenariusze działań. Do ich wypracowania mogą też zaangażować uczniów/uczennice i innych członków szkolnej społeczności. Aby szkoła uzyskać certyfikat konieczne jest zaaranżowanie takich akcji tematycznych, które w ciągu roku spełnią wszystkie poniższe kryteria. Własne scenariusze muszą zostać zaakceptowane przez zespół Solidarnej Szkoły CEO.

Akcje Solidarnej Szkoły oscylują wobec zagadnień historycznych i społecznych.

Ścieżka historyczna „Wolność”

Akcje tematyczne związane są z szeroko pojętym tematem wolności i zachęcają do szukania różnych definicji tego słowa na poziomie osobistym, szkolnym, lokalnym i globalny. W kontekście transformacji ustrojowej powinny pozwalać spojrzeć na nią z różnych aspektów, także ustrojowego i gospodarczego.

Ścieżka społeczna „Człowiek z opornikiem w klapie”

Ścieżka ta jest ukierunkowana przedstawienie różnych aspektów działań obywatelskich, oddolnych inicjatyw i aktywności związanych z prawami człowieka. Założeniem akcji w tej ścieżce ma być zbudowanie przestrzeni do zrozumienia motywacji osób działających społecznie i solidarnościowo w latach 70-tych i 80-tych i odniesienie tego do współczesnej sytuacji w Polsce i w Europie.

 

Kryteria – obowiązkowe

Spełnienie wszystkich z poniższych kryteriów jest konieczne do otrzymania certyfikatu Solidarnej Szkoły.

Nazwa kryterium	Opis kryterium
	Szkoła realizuje lekcje i warsztaty poświęcone ruchowi Solidarność oraz historii Polski lat 70-90-tych z uwzględnieniem kontekstu europejskiego i globalnego oraz poświęcone solidarności społecznej w oparciu o materiały „Solidarnej Szkoły”.
Projekt obywatelski	W szkole zrealizowany został projekt uczniowski, którego tematem była solidarność. Projekt uczniowski został zrealizowany przez uczniów i uczennice, według ich planu. Projekt angażuje większość społeczności szkolnej, różne grupy i części społeczności szkolnej.
Solidarność lokalna	Prowadzone przez szkołę działania, lekcje, wystawy, pokazy, projekty mają wymiar lokalny. Uczniowie i uczennice pomagają osobom potrzebującym w swoim najbliższym otoczeniu*. *Jeśli szkoła zdecyduje się na działania skierowane do osób z poza społeczności lokalnej to powinna jak najlepiej ich poznać oraz nawiązać z nimi bezpośredni kontakt (np. mailowy).
Współdecydowanie	W szkole istnieją mechanizmy wsparcia uczniów i uczennic w dodatkowych działaniach. Uczniowie i uczennice współdecydują, jakie działania będą realizowane w ich szkole. Zaangażowani są też rodzice reprezentowani przez radę rodziców.
Planowanie działań	Uczniowie i uczennice razem z nauczycielami przygotowują harmonogram prac w „Solidarnej Szkole”, a następnie go realizują.
Komunikacja	Uczestnicy programu regularnie relacjonują podejmowane działania poprzez kontakt z koordynatorką. W relacjonowanie działań zaangażowani są uczniowie i uczennice.

 

 Dlaczego nie zmieniamy programu wychowawczego szkoły?

Główną przyczyną jest ta, za którą stoi cała zmiana tegorocznej edycji programu – chęć wsparcia szkół w niełatwym okresie zmian związanych z reformą edukacji. Jednocześnie wierzymy, że każda ze szkolnych akcji aktywizuje społeczność szkolną na tyle, by wypracowywanie zmian w regulaminie szkoły wynikało z uwewnętrznionych potrzeb społeczności i było jednym z etapów realnej demokratyzacji szkolnej społeczności, a nie jej zwieńczeniem.

Kryteria dodatkowe

Żeby otrzymać zaproszenie na finał projektu Solidarna Szkoła, niezbędne jest spełnienie wszystkich kryteriów koniecznych oraz min. 5 kryteriów dodatkowych. W przypadku spełnienia tych wymagań przez większą liczbę szkół, podstawę do zaproszenia będzie stanowić ocena zrealizowanych działań, np. zasięg działania, krąg odbiorców, oddziaływanie na lokalną społeczność, nowatorstwo działań, odpowiedź na potrzeby środowiska lokalnego.

	Opis kryterium
Świadkowie historii	W ramach swoich działań szkoła organizuje spotkania ze świadkami historii związane z tematem solidarności. Relacje czy spotkania ze świadkami historii są częścią realizowanych przez uczniów projektów.
Solidarność globalna	Działania w szkole związane są z tematyką solidarności międzynarodowej i polskiej pomocy rozwojowej. Uczniowie nabywają wiedzę o programach pomocy rozwojowej i biorą udział w działaniach związanych z solidarnością globalną.
Praca ze źródłami historycznymi	W ramach ścieżki historycznej uczniowie uczą się pracować ze źródłami historycznymi dot. historii Solidarności. Podstawą realizacji projektu są źródła z epoki.
Promocja projektu	Projekt jest promowany przez uczniów za pomocą wybranych kanałów komunikacji, np. Facebook i inne media społecznościowe, blogi, strona szkoły, media lokalne i ogólnokrajowe.
Prezentacja projektu	Po zrealizowaniu projektu uczniowie i uczennice przygotowali publiczną prezentację projektu.
Współpraca z instytucjami lokalnymi	Przy realizacji działań szkoła współpracuje z instytucjami lokalnymi i włącza je w swoje projekty. Współpraca obejmować może np. lokalne stowarzyszenia, instytucje kultury (biblioteka, dom kultury, muzeum), inne szkoły z najbliższej okolicy, przedstawicieli władz samorządowych itd.
Solidarność „między przedmiotami”	W szkole zajęcia poświęcone solidarności są prowadzone na lekcjach innych niż historia, historia i społeczeństwo, WOS i godzina wychowawcza w oparciu o scenariusze „Solidarnej Szkoły” lub własnego autorstwa nauczycieli.
Aktywność	Szkoła wzięła udział w co najmniej dwóch aktywnościach organizowanych przez „Solidarną Szkołę” w ramach działań internetowych (np. lekcja on-line; udział w konkursie, akcjach organizowanych w czasie trwania programu; rozwiązywanie prac domowych zamieszczanych na stronie).
Udział w szkoleniu/spotkaniu dla nauczycieli	Nauczyciel koordynujący program w szkole wziął udział w szkoleniu „Solidarnej Szkoły”.
Solidarność międzypokoleniowa	W działania w szkole zaangażowani są starsi członkowie społeczności: rodzice, dziadkowie, sąsiedzi, pracownicy administracji szkoły. W swoich działaniach szkoła pokazuje i docenia wartość solidarności międzypokoleniowej.

 

Kolejność działań:

 

 

Wirtualne Muzeum Solidarności

To instagramowe konto naszej tegorocznej edycji, przestrzeń, gdzie zaprezentowane będą działania ze szkół i z akcji lokalnych. Z jego pomocą nie tylko udostępnimy efekty naszych prac, ale też pokażemy jakie bogactwo kryją w sobie lokalne historie i jak duży mogą mieć wpływ na nas.

Co oferujemy szkołom?

- szkolenia i webinaria, wsparcie merytoryczne, kontakt ze szkołami w ramach programu Solidarna Szkoła, newsletter, platformę, promocję w mediach, prowadzenie strony internetowej, ogólnopolski finał projektów, metodologiczną i merytoryczną pomoc w pracy nad projektem.

Szkoły, które spełnią kryteria dodatkowe, są zaproszone na czerwcową  konferencję, gdzie prezentują najciekawsze projekty.

Konferencja 2020

Dwudniowa konferencja kończąca tegoroczną edycję Solidarnej Szkoły, to nie tylko przestrzeń na pokazanie i podsumowanie działań szkół, ale też możliwość spotkania się osób zaangażowanych w projekty związane z szeroko pojętą solidarnością w Polsce i w Europie. Partnerami i współuczestnikami wydarzenia byliby, poza Europejskim Centrum Solidarności, partnerzy z projektów TEVIP (wypracowującego materiały dot. wartości europejskich) z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Włoch oraz Transition Dialoque, bułgarsko-niemieckiego projektu badającego metody uczenia o transformacji ustrojowej w krajach Europy Wschodniej, Bałkanów i w Niemczech. Prezentowanie dokonań tych dwóch projektów wraz z pracami w ramach Solidarnej Szkoły pozwoli wpisać działania Europejskiego Centrum Solidarności oraz Centrum Edukacji Obywatelskiej w ogólnoeuropejski dyskurs. Dlatego też istotnym z naszego punktu widzenia byłoby zorganizowanie tego wydarzenia właśnie w Europejskim Centrum Solidarności – miejscu, które łączy w sobie wszystkie cele i wartości przedstawione we wszystkich trzech projektach i którego specjaliści mogą wnieść istotny merytoryczny wkład w debatę. Połączenie dwóch wydarzeń – prezentacji projektów szkolnych (pierwszego dnia) oraz działań w ramach projektów europejskich (drugiego dnia) pozwoli nam włączyć w dialog o transformacji ustrojowej i współczesnych wyzwaniach w uczeniu o solidarnościowych wartościach nie tylko nauczycieli i nauczycielki, ale także działaczy i działaczki, aktywistów i aktywistki,  samorządowców i  samorządowczynie.

 

 

Oprócz edukacji o solidarności w ramach lekcji różnych przedmiotów, pod koniec drugiego semestru społeczności szkolne realizują projekty uczniowskie, których celem jest budowanie solidarności i poszukiwanie jej historycznych i współczesnych wymiarów. Młodzi ludzie będą uczyć się solidarności współpracując przy tym z nauczycielami, rodzicami, dyrektorem, pracownikami szkoły i społecznością lokalną. Przeczytaj więcej na temat projektów uczniowskich TUTAJ. 

 

Co oferujemy szkołom w programie Solidarna Szkoła:  

• dostęp do bazy materiałów edukacyjnych, w tym publikacji, scenariuszy lekcji, scenariuszy szkolnych akcji i happeningów;
• materiały tematyczne dotyczące realizacji ścieżek tematycznych – historycznej i społecznej;
• spotkania sieciujące dla nauczycieli;
• lekcje z ekspertami w postaci webinariów;
• newsletter programowy i stały kontakt z koordynatorką;
• dostęp do bloga eksperckiego;
• festiwal Internetowy dla zespołów uczniowskich;
• udział najaktywniejszych szkół w finał projektu w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku;
• certyfikat "Solidarnej Szkoły" dla szkół, które wypełnią kryteria certyfikatu;
• zaświadczenia dla wszystkich pozostałych szkół biorących udział w programie.

 

 

Zapraszamy do zapoznania się w Wystawą Solidarnej Szkoły, która prezentuje efekty działań uczestników poprzednich edycji programu.

W publikacji „Tworzymy Solidarną Szkołę” znajdzie z kolei pomysły na lekcje i projekty edukacyjne.