Aktualności

Porozumienie Okrągłego Stołu osiągnięte po 7 tygodniach pełnych napięcia i zwrotów akcji negocjacji między stroną partyjną-rządową a solidarnościowo-opozycyjną otworzyło nową epokę w historii Polski i Europy. Legalizacja Niezależnego Związku Zawodowego Solidarność i częściowo wolne wyboru do sejmu i całkowicie wolne do senatu, złamały monopol komunistycznej władzy. Uzgodnienia te poszły dalej niż spodziewały się obie strony. Władze komunistyczne chciały oswoić opozycję, tak by móc dalej rządzić pogrążonym kryzysie krajem. „Solidarność” chciała ponownej rejestracji związku zdelegalizowanego w stanie wojennym i uzyskania podstawowych swobód demokratycznych.

Obie strony dały się jednak porwać logice negocjacji, w których wzajemna wrogość i nieufność stopniowo słabła, co pozwoliło na szukanie konstruktywnych rozwiązań ustrojowych. Wyłom w systemie władzy opartej na partyjnym monopolu uruchomił procesy społeczne i polityczne, które już jesienią doprowadziły do powstania pierwszego po II wojnie światowej niekomunistycznego rządu w tej części Europy.

Na zasadzie domina spowodowało to upadek kolejnych reżimów w krajach sowieckiej strefy wpływu, „aksamitną rewolucję” w Czechosłowacji, na Węgrzech, w Rumunii, a także upadek Muru Berlińskiego. Przeciwne negocjacjom z komunistami były nieliczne środowiska opozycyjne, w tym Solidarność Walcząca, KPN, WiP, a także niektórzy radykalni działacze „S”. 

Negocjacje Okrągłego Stołu do dziś są uważane za modelowy przykład osiągania kompromisu między silnie zantagonizowanymi stronami. Znalazły wielu naśladowców w krajach, gdzie dokonywała się demokratyczna transformacja, takich jak kraje północnej Afryki w czasie „arabskiej wiosny” oraz w Azji Południowo-Wschodniej, w tym Birmie (dziś Myanmar). Są jednak ludzie, dla których Okrągły Stół to synonim zdrady i paktowania z wrogiem.

Niezależnie od różnych ocen jego przebiegu i konkretnych ustaleń, warto spojrzeć na Okrągły Stół jako model rozmowy w sytuacji poważnych różnic politycznych, ideologicznych  czy programowych. Tę formułę otwartej rozmowy stosować można nie tylko przy okazji zmian ustrojowych, ale właściwie we wszystkich sytuacjach, które wymagają pogodzenia różnych interesów czy poglądów różnych stron sporu.

Jesteśmy w CEO przekonani, że także we współczesnej Polsce warto przywołać formułę rozmów „okrągłego stołu” do rozwiązywania różnych sporów – zarówno na najwyższym szczeblu szkoły, jak i w klasie. 

(powyższy tekst jest autorstwa Alicji Pacewicz, współzałożycielki CEO) 

 

Proponujemy Wam zestaw scenariuszy, dzięki którym poruszycie na lekcji temat Okrągłego Stołu od strony historycznej, a także społecznej - jako model negocjacji, dobrej rozmowy.

Scenariusz ,,90 minut o Okrągłym Stole" wprowadzi Was w podstawowe założenia i przebieg rozmów Okrągłego Stołu. Uczniowie będą mogli wcielić się w role autentycznych negocjatorów.

Do uzupełnienia tej lekcji proponujemy Wam scenariusz ,,Kontrowersje wokół Okrągłego Stołu", w którym przyjrzycie się krytycznym głosom wobec tego wydarzenia z 1989 r.

Jeśli chcecie dowiedzieć się, jak prowadzić dobre negocjacje, pochylcie się nad scenariuszem ,,Negocjacje zamiast kłótni", który zawiera również ćwiczenia dodatkowe, które mogą Wam posłużyć jako uzupełnienie historycznych lekcji.

A jeżeli macie ochotę przeprowadzić projekt, oparty na idei Okrągłego Stołu, to polecamy Wam zrealizowanie Warsztatów przyszłościowych! Uczniowie będą mieli okazję, aby przeprowadzić debatę o przyszłości swojej szkoły, osiedla, miejscowości, Polski i porozmawiać z osobami reprezentującymi różne grupy społeczne. Krok po kroku metoda warsztatów przyszłościowych została omówiona na webinarium: www.bit.ly/webinarium-solidarna2.

Kiedy okaże się, że temat rozmawiania jest Wam szczególnie bliski, skorzystajcie z materiałów o Klubach Dobrej Rozmowy: www.bit.ly/klub-dobrej-rozmowy i załóżcie klub w Waszej szkole!